Een boek publiceren
Heb je schrijfplannen of ben je een boek aan het schrijven? Dan is het een goed idee om je nu al te verdiepen in het uitgeven ervan. Want er is veel te kiezen: in eigen beheer of via een uitgever, drukken in oplage of printen op aanvraag (POD). Wat past bij jou?
Via een uitgeverij of in eigen beheer
Vaak het ideaalbeeld van schrijvers: een bekende uitgeverij die jouw boek uitgeeft en alles voor je regelt én betaalt: redactie, correctie, vormgeving, verkoop en promotie. Omdat zo’n uitgeverij de investering in je boek wil terugverdienen, brengt ze het zo goed mogelijk op de markt. Daarmee hebben deze uitgevers hun naam gevestigd, ze zijn een kwaliteitslabel richting boekhandel en pers. Dat klinkt natuurlijk geweldig, maar er zijn ook minpunten: een hoge drempel (ze geven maar een fractie uit van alles wat ze aan manuscripten binnenkrijgen), een lange aanloop (het duurt vaak een hele tijd voor je boek verschijnt) en een beperkte zeggenschap van de schrijver over dit alles. Op deze website krijg je een overzicht van de grote uitgeverijen in Vlaanderen, maar misschien is er ook een kleine uitgeverij in je buurt waarbij je meer kans maakt.
Uitgeven in eigen beheer is zo ongeveer het tegenovergestelde: je regelt alles zelf, van redactie tot verkoop. En het vraagt een hoge investering. Zeker als je kiest voor het drukken van een grotere oplage. Hoe voorkom je dat je blijft zitten met een zolder vol onverkochte boeken en een financiële kater? Dankzij alternatieve productiemethoden zoals printing on demand (een boek wordt pas geprint en ingebonden als het besteld is) kun je tegenwoordig met veel minder risico in eigen beheer uitgeven. Maar het printen van enkele exemplaren is in verhouding uiteraard nog altijd duurder dan het drukken van heel veel ineens.
Drukken op aanvraag of in oplage?
POD, printing on demand, is een uitgeefwijze waarbij van een boek pas een exemplaar wordt gedrukt op het moment dat het wordt besteld. Je bent dan slechts verplicht om een minimum aantal exemplaren aan te kopen. Als je voor POD kiest, maak jij van je manuscript een boek, zonder inmenging van een uitgeverij. Meestal werken deze bedrijven online. Op de site kan je elk detail van je boek bepalen. Op de website kies je de lay-out, ontwerp je de cover en bereken je de kostprijs. Dit productieproces heeft veel voordelen. Er is geen voorraad, want het boek wordt pas gedrukt als er vraag naar is. Hierdoor vermijd je hoge investeringskosten. Je moet wel op een aantal zaken letten. Alle POD-uitgeverijen hebben een eigen werkwijze, prijsstructuur en voorwaarden. Naarmate je voor meer extraatjes kiest ben je ook meer geld kwijt. Tot de bekendste POD uitgeverijen behoren Lulu, Pumbo, Boekdrukken, Mijnbestseller en Brave New Books.
Het alternatief is dat je jouw boek laat drukken, al dan niet bij een lokale drukkerij, in een kleine of grote oplage. Het uitdagende aan deze werkwijze is de hoge opstartkost: je betaalt voor het drukwerk zonder de garantie dat je alle boeken verkocht krijgt. Een manier om het financiële risico te beperken is om te werken met een voorintekenlijst. Je maakt dan promotie vóór het eigenlijke drukken van je boek. Voorintekenaars kunnen jouw boek goedkoper verkrijgen als er voor een bepaalde datum ingeschreven en betaald wordt. Op deze manier kan je de grootte van de oplage beter inschatten en het risico op veel onverkochte boeken verkleinen.
Je boek aan de man brengen
Veel POD-bedrijven hebben een eigen website waar het boek gekocht kan worden, maar niet veel potentiële lezers gaan uit zichzelf naar die website. Je zult zelf de promotie in handen moeten nemen. Je kan bijvoorbeeld aan plaatselijke boekhandelaars vragen of je een aantal boeken mag neerleggen in hun winkel. Je kan afspreken dit op commissiebasis te doen: pas als er verkocht wordt, moeten ze je betalen. Je kan ook een activiteit organiseren in de plaatselijke bibliotheek of hiervoor samenwerken met een culturele organisatie. Zorg ook dat je boek voorgesteld wordt op het net.
ISBN en wettelijk depotnummer
Het ISBN (Internationaal Standaard Boek Nummer) is een unieke, wereldwijd gebruikte standaard voor de identificatie van boeken. Het hebben van een ISBN is niet wettelijk verplicht. Als je het boek uitgeeft in eigen beheer en zelf zal verspreiden is het vermoedelijk ook niet nodig. Wil je jouw boek ook via de boekhandel verspreiden, dan kan het wel nuttig zijn. Via het nummer worden de bibliografische gegevens ook opgenomen in databanken van bijvoorbeeld bibliotheken. Je kan het nummer zelf aanvragen via www.isbn.nl of www.boekenbank.be.
Voor alle Belgische uitgevers, met inbegrip van auteurs die zelf hun werken uitgeven (‘in eigen beheer’), geldt een wettelijke depotplicht. Dit betekent dat je verplicht bent 2 exemplaren van je publicatie te deponeren bij de Koninklijke Bibliotheek van België. Alle gedeponeerde publicaties dienen een duidelijk zichtbare depotvermelding te bevatten. Auteurs die in eigen beheer uitgeven, maken hun depotnummer als volgt: D/jaar van uitgave/voornaam en familienaam, uitgever. Je kan je depotverklaring zowel online als op papier indienen.
Meer informatie en een stappenplan vind je op de website van de KBR.
