Werft decormeester Bram Buytaert een leerling aan?
© Radio 2
Bij de creatieve ploeg achter de laatste Ros Beiaardommegang had hij een leidende rol. Binnen de familie is hij de derde generatie die met decorbouw het brood op de plank brengt. Nu denkt Bram Buytaert na over het doorgeven van zijn ambacht. “De nieuwe generatie kan fantastisch modelleren in 3D. Maar als iets niet met de computer kan, rinkelt mijn telefoon.”
“Ik werk bijvoorbeeld geregeld samen met Studio 100. Zij rekenen op gespecialiseerde teams en hoogtechnologisch materiaal voor hun decorbouw. Digitale 3D-ontwerpen sturen ze door naar computergestuurde freesmachines en topbedrijven zoals het Wetterse Fisheye. Maar machines kunnen lang niet alles” ...
Waar Bumba vastloopt ...
”Zo kreeg ik de opdracht om een Bumba-figuur te ontwerpen die alle kinderen zouden herkennen. Dat lijkt gemakkelijk, maar het figuurtje onderging in de loop der tijd nogal wat veranderingen. De opdracht was om voor Plopsaland “de meest gemiddelde Bumba” te maken. Daar hebben computerprogramma’s moeite mee. Ik ben na mijn visuele analyse gewoon manueel aan de slag gegaan.”
… en de naakte reus blijft stille staan
Ken je toevallig de naakte reus, die vroeger naast de E17 in Waregem stond? Da’s eigenlijk een kopie van een kunstproject van het Gentse SMAK. Bram maakte de reus nadat het origineel in vlammen opging. “Computers konden louter op basis van ruwe foto’s en krantenknipsels geen nieuwe versie van de reus maken.”
Dendermondse ommegangtraditie
Bram koos niet alleen bewust voor het ambachtelijke. Hij blijft voor een groot deel ook betrokken bij de Dendermondse ommegangtraditie. Daarbij worden de decors op wagens door de straten gereden, getrokken door een paard of tractor.
“Bij wagenbouw ben je meer gebonden aan vorm- en veiligheidsvereisten. Je kan ze van alle kanten zien.” Op zijn twaalfde begon Bram bij de Bloemencorso van Sint-Gillis-bij-Dendermonde. “De Ros Beiaardommegang en Katuit zijn daar nu bijgekomen. Daar ben ik fier op. Dendermonde en Lier zijn de enige steden in België met nog een professionele wagenbouwer in dienst. De corso blijft ik trouw, als vrijwilliger.”
Iedereen creatief?
De meeste collega-wagenbouwers van Bram zijn eigenlijk vrijwilligers. Denk maar aan de praalwagens bij de carnavalsstoeten van Aalst, Ninove en Moerzeke. Die stoeten blijven wel een massa volk trekken, maar onder de waterlijn vinden grote verschuivingen plaats.
"Zelfs de meest chauvinistische Aalsterse carnavalisten doen beroep op deze Dendermondse stoetenbouwer."
“Een wagen bouwen is een heel engagement. Daarvoor een grote groep vrijwilligers vinden wordt moeilijker en moeilijker. Wanneer vrijwilligersgroepen uiteenvallen, is er al te vaak geen vervanging. Ook de kennis die nodig is om een wagen te bouwen gaat achteruit. Tegelijkertijd wordt het publiek veeleisender. Daarom besteden vrijwilligersgroepen de meest complexe creaties alsmaar meer uit aan professionals.” Of tradities hieraan ten onder gaan?
“Het mooie bij veel van die stoeten is juist dat iedereen meehelpt van A tot Z. De corso levert betere familiereünies op dan Nieuwjaar!”
“De technieken die ik gebruik, staan dicht bij wat de vrijwilligers doen. Als je uitbesteedt aan grote bedrijven die werken met 3D-printers, is het veel moeilijker om de mens in de straat te betrekken bij het creatieve proces.”
Meester - Leerling traject
“Wist je dat de Vlaamse overheid een speciale subsidielijn heeft voor het doorgeven van jouw ambachtskennis?” Die vraag stelde de erfgoedcel van Dijk92 al een tijdje geleden aan Bram. De beurs geeft vakmensen de nodige tijd en middelen om een leerling op te leiden.
Sofie De Veirman (erfgoedcel Dijk92): “ We werkten al eerder samen met Bram voor de creatie van ’t “Verken van Sint-Gillis”. (Bram staat links op de foto) Hij is een heel open persoon. Zijn kunnen is uniek. Zelfs de meest chauvinistische Aalsterse carnavalisten doen een beroep op deze Dendermondse stoetenbouwer. (lacht) ’T zou dus de perfecte meester zijn!”
Vorig jaar had Bram het wat te druk om de aanvraag in te dienen. Nu zou hij wel de gedreven Seppe kunnen opleiden. Zou die zijn hobby bij de bloemencorso kunnen professionaliseren? Over hem hebben we het hopelijk een volgende keer. De overheid kan maar een heel beperkt aantal aanvragen honoreren. Als de subsidiegoden de traditie van het wagenbouwen welgezind zijn, gaan Bram en Seppe in de lente van 2024 van start. Wij duimen mee!